Μεγάλες ανατροπές στη συνταγματική αναθεώρηση σχεδιάζει η κυβέρνηση
Σειρά μεγάλων ανατροπών σχεδιάζει η κυβέρνηση στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης. Οι προτάσεις της «επιτροπής των σοφών» περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις «τύπου Θάτσερ» για όλο το φάσμα πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης της χώρας.
Όπως σημειώνει Το Βήμα, το υπουργείο Oικονομίας δεν αρνήθηκε τις πληροφορίες που δημοσίευσε η εφημερίδα την Τετάρτη, για την έκθεση της «επιτροπής των σοφών», υπό τον Ι.Μαρίνο.
Στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων αν και σημειώνει ότι το δημοσιευθέν σχέδιο είναι ένα από τα 15 διαδοχικά -αποσιωπάται ότι είναι το τελευταίο- που έχουν συζητηθεί τους τελευταίους έξι μήνες και δηλώνεται ότι οι προτάσεις δεν είναι οι οριστικές, τονίζεται πως το έργο των εμπειρογνωμόνων θα έχει ολοκληρωθεί ως τα τέλη Oκτωβρίου και η παρουσίαση της τελικής έκθεσης θα γίνει στις αρχές Νοεμβρίου.
Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την εφημερίδα, επιβεβαιώνεται ότι οι προτεινόμενες αλλαγές είναι συγκεκριμένες και προδιαγράφουν τη νεοφιλελεύθερη στροφή και, παρ' ότι δεν δεσμεύουν την κυβέρνηση, όπως λέει ο κ. Μαρίνος, καταδεικνύουν τις διαθέσεις, μεταδίδουν τη βεβαιότητα ότι η κυβέρνηση κινείται σε μεταρρύθμιση «τύπου Θάτσερ».
Οι σχεδιαζόμενες αλλαγές που δημοσιεύει την Πέμπτη Το Βήμα είναι:
Αναβολές δικών: Στο άρθρο 20 προτείνεται να συμπεριληφθεί διάταξη βάσει της οποίας θα παρέχεται η δυνατότητα στους πολίτες να διεκδικούν αποζημιώσεις σε περιπτώσεις αναβολής της εκδίκασης των προσδιορισμένων υποθέσεών τους. Oι πολίτες δεν μπορούν να υποβάλουν αγωγή κακοδικίας για τις αναβολές που προκύπτουν από τη λήξη του ωραρίου ή όταν οι δικαστές κρίνουν ότι «η άμεση εκδίκαση μπορεί να παραβλάψει ουσιωδώς την ποιότητα της απονεμόμενης δικαιοσύνης».
Δημόσιοι υπάλληλοι: Τα μέλη της «επιτροπής σοφών» ζητούν από την κυβέρνηση να περιορισθεί η απεργιακή δυνατότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Στο άρθρο 23 του Συντάγματος προτείνουν να υπάρξει διάταξη, η οποία θα επιτρέπει στους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα να απεργούν «με απόφαση που λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών της συγκεκριμένης επαγγελματικής κατηγορίας».
Πρόεδρος της Δημοκρατίας: Αρνητικά τάσσονται τα μέλη της ΕΔΙΜΕΤ στην έμμεση εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Εκλογικές περιφέρειες: Τον περιορισμό των μεγάλων εκλογικών περιφερειών της χώρας, πλην της Αττικής, συστήνουν τα μέλη της «επιτροπής σοφών». Στο άρθρο 54 του Συντάγματος προτείνουν να υπάρξει προσθήκη, η οποία θα αναφέρει: «Με την εξαίρεση των εκλογικών περιφερειών, οι οποίες συμπίπτουν με τα όρια ενός μόνο δήμου, καμία εκλογική περιφέρεια δεν μπορεί να αντιπροσωπεύεται με περισσότερους από δέκα βουλευτές».
Υποψήφιοι με πηλήκιο: Είναι γνωστό ότι πολλοί στρατιωτικοί, οι οποίοι επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να χάσουν τα συνταξιοδοτικά και άλλα δικαιώματά τους, επιλέγουν να θέσουν υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές. Τα μέλη της «επιτροπής σοφών», θέλοντας να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο των χακί υποψηφιοτήτων, που πλήττει τα ασφαλιστικά ταμεία, καταθέτουν μια ρηξικέλευθη πρόταση: οι στρατιωτικοί, οι οποίοι θα εκτίθενται ανεπιτυχώς στη λαϊκή ετυμηγορία, «θα επανέρχονται αυτόματα στην υπηρεσία τους».
Ειδικό καθεστώς επενδύσεων: Για την προσέλκυση κεφαλαίων και την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης η «επιτροπή σοφών» συνιστά την υιοθέτηση ειδικού επενδυτικού καθεστώτος, δεκαετούς διάρκειας, το οποίο δεν θα υπόκειται στο υφιστάμενο φορολογικό πλαίσιο. Στο άρθρο 78 συστήνεται να περιληφθεί διάταξη η οποία αναφέρει: «Αμεσες επενδύσεις κρινόμενες ως σημαντικές λόγω μεγέθους ή επιπτώσεων στην εθνική οικονομία δύνανται να υπαχθούν σε ειδικό καθεστώς κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων, όπως νόμος εφάπαξ εκδιδόμενος ορίζει». Τι θα περιλαμβάνει το ειδικό καθεστώς; «Φορολογικές, διαδικαστικές και άλλες ρυθμίσεις, των οποίων η διάρκεια θεσπίζεται τουλάχιστον δεκαετής».
Προϋπολογισμός: Στο άρθρο 79, που αφορά την ψήφιση του προϋπολογισμού, προτείνεται να περιληφθεί διάταξη για τη θέσπιση προϋπολογισμού τριετούς διάρκειας, η οποία, κατά τα πρότυπα των προηγμένων οικονομικά κρατών, αποβλέπει στη σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία. «Η Βουλή ψηφίζει τις γενικές δεσμευτικές κατευθύνσεις κυλιόμενου προϋπολογισμού τριετούς διάρκειας, ο οποίος εξειδικεύεται στον κατ' έτος ψηφιζόμενο προϋπολογισμό».
Διαχειριστικός έλεγχος: Oικονομική λογοδοσία από όλους τους δημόσιους φορείς και οργανισμούς, μηδέ εξαιρουμένης της Βουλής, που χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό ζητούν οι ειδικοί εμπειρογνώμονες.
Πρόταση δυσπιστίας: Προτείνεται στην κυβέρνηση να συμπεριληφθεί στο Σύνταγμα διάταξη η οποία ορίζει ότι η πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης «πρέπει να υποδεικνύει και πρόσωπο νέου πρωθυπουργού». Σύμφωνα με το σκεπτικό της επιτροπής, επιδιώκεται να εισαχθεί «ο θεσμός της εποικοδομητικής πρότασης δυσπιστίας», η οποία, όπως αναφέρουν με νόημα, «αποκτά ιδιαίτερη σημασία όταν το εκλογικό σύστημα και τα εκλογικά αποτελέσματα επιτρέπουν να σχηματίζονται κυβερνήσεις συνασπισμού κομμάτων».
Εξομοίωση μισθών: Οι ειδικοί εμπειρογνώμονες προτείνουν την εισοδηματική εναρμόνιση δικαστών και πανεπιστημιακών. «Για να είναι, δε, ανάλογες προς το λειτούργημά τους δεν είναι δυνατόν στις ανώτερες βαθμίδες να υπολείπονται των απολαβών πανεπιστημιακού καθηγητού πλήρους απασχόλησης κατά τη λήξη της σταδιοδρομίας μαζί με το σύνολο των δυνατών επιδομάτων» αναφέρεται.
Υποχρεώσεις Πολιτείας: Στο πρώτο τμήμα του Συντάγματος, που αφορά τη μορφή του πολιτεύματος και ειδικότερα τις πρωταρχικές υποχρεώσεις της πολιτείας, προτείνεται να εισαχθεί, πρώτη φορά, ένας ιστορικά φορτισμένος όρος της πολιτικής οικονομίας, ο οποίος, αν μη τι άλλο, θα προκαλέσει την αντίδραση των κομμάτων της Αριστεράς. Εστω και με την πλέον προσεκτική διατύπωση, την οποία τα μέλη τής «επιτροπής σοφών» επιλέγουν από το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, η έννοια της «κοινωνικής οικονομίας της αγοράς» δεν αναμένεται να γίνει αποδεκτή, όπως συνέβη φερ' ειπείν με τη μορφή πολιτεύματος, από το σύνολο των πολιτικών κομμάτων. Η προτεινόμενη ρύθμιση αναφέρει χαρακτηριστικά: «Τα θεσμοθετημένα πολιτειακά όργανα οφείλουν να επιδιώκουν την ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη στο πλαίσιο μιας κοινωνικής οικονομίας της αγοράς, ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις του διεθνούς και ευρωπαϊκού ανταγωνισμού».
Ισότητα: Στο άρθρο 4, παρ. 2, το οποίο ορίζει ότι «οι Ελληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις» ζητείται να συμπεριληφθεί διάταξη του άρθρου 116, η οποία προβλέπει ότι «το κράτος μεριμνά για την άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στην πράξη, ιδίως εις βάρος των γυναικών». Πάντως, η επιτροπή παροτρύνει να εξετασθούν οι ανισότητες που υφίσταται το ισχυρό φύλο. Ως παράδειγμα υποδεικνύουν τη μη δυνατότητα των ανδρών να συμμετάσχουν σε δημόσιους διαγωνισμούς προσλήψεων προσωπικού πριν από την εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων.
Διαδηλώσεις: Για έναν περίεργο λόγο τα μέλη της επιτροπής προτίμησαν να εντάξουν διάταξη, βάσει της οποίας ποινικοποιείται το κλείσιμο των δρόμων από τους διαδηλωτές, στο άρθρο 5, το οποίο αφορά την «ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας». Το σκεπτικό είναι: «Η παρεμπόδιση από επί μέρους άτομα, δρώντα από κοινού ή μεμονωμένα, της ελεύθερης διακίνησης ή της εργασίας άλλων συνιστά προσβολή του δικαιώματος ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας».
Προσωπικά δεδομένα: Η συστηματική παραβίαση προσωπικών δεδομένων ζητείται να αντιμετωπίζεται ως κακουργηματική πράξη. Όπως επισημαίνεται, η προσοχή του νομοθέτη θα πρέπει να επικεντρωθεί και στις περιπτώσεις παραβίασης της ιδιωτικής ζωής από τα μέσα ενημέρωσης που έχουν ως άδηλο κίνητρο τη διαπόμπευση ή τον εκβιασμό.
Ιδιωτικά ΑΕΙ: Τα μέλη της επιτροπής δεν τάσσονται αρνητικά στο θέμα ίδρυσης ιδιωτικών ΑΕΙ, ωστόσο εκφράζουν έντονο προβληματισμό για τις παρενέργειες που θα μπορούσε να επιφέρει μια τόσο κρίσιμη για την Παιδεία απόφαση. Σύμφωνα με το σκεπτικό τους, θα μπορούσε να οδηγήσει σε γιγάντωση του δημόσιου τομέα, καθώς φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, η Εκκλησία και κορυφαίες συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι βέβαιον ότι θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον για σύσταση δικών τους μη κερδοσκοπικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων· εξέλιξη η οποία από τους ίδιους κρίνεται ως αρνητική. Κατά τη γνώμη τους προέχει να επανεξετασθεί η μονιμότητα των πανεπιστημιακών δασκάλων και κυρίως να εισαχθεί πλαίσιο αξιολόγησής τους -ανά πενταετία-, το οποίο θα είναι δυνατόν να οδηγεί ακόμη και σε μετάταξη των αρνητικώς κρινομένων καθηγητών σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες.