"Η ιστορία επαναλαμβάνεται"

[Κων/νος]

Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά την εκδίωξή τους από τον Σαντάμ Χουσεϊν, οι τέσσερις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της Δύσης διαπραγματεύουνται την επιστροφή τους στο Ιράκ.

Όπως αποκαλύπτει η "Ιντιπέντεντ", μέχρι τα τέλη Ιουνίου, η Ρόγιαλ Ντατς Σελ, η ΜπιΠι, η Έξον Μόμπιλ και η Τοτάλ θα έχουν υπογράψει συμφωνίες με την Βαγδάτη--τις πρώτες που συνάπτει το Ιράκ με δυτικές πετρελαϊκές εταιρείες μετά την εισβολή των Αμερικανών και των συμμάχων τους το 2003.

Η επιστροφή των "Τεσσάρων Μεγάλων του Πετρελαίου" θα ενισχύσει, βεβαίως, τις υποψίες εκείνων στη Μέση Ανατολή και όχι μόνον που ισχυρίζονται πως η ανατροπή του Σαντάμ Χουσεϊν έγινε για να μπορέσει η Δύση να θέσει υπό τον έλεγχό της το πετρέλαιο του Ιράκ. Και θα δυσαρεστήσει επίσης πολλούς Ιρακινούς που φοβούνται πως μπορεί έτσι να χάσει η χώρα τους τον έλεγχο των τεραστίων κοιτασμάτων πετρελαίου που έχει.

Όπως πιστεύεται, μόνον η Σαουδική Αραβία (από τις χώρες της Μέσης Ανατολής) έχει περισσότερα κοιτάσματα πετρελαίου από το Ιράκ, αλλά εμπόδιο για την εκμετάλλευσή τους ήταν οι κυρώσεις των Ηνωμένων Εθνών που επεβλήθησαν μετά την εισβολή του Σαντάμ Χουσεϊν στο Κουβέιτ το 1990.

Οι μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες ήθελαν να επιστρέψουν στο Ιράκ αλλά εξέφραζαν ανησυχίες τόσο για τη δική τους ασφάλεια όσο και για την μακροπρόθεσμη σταθερότητα της χώρας. Οι αρχικές αυτές συμφωνίες έχουν συνολικό ύψος 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων και μπορεί να συμβάλουν στην αύξηση της παραγωγής ιρακινού πετρελαίου κατά 500 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα, δηλ. κατά 20%.

Όπως επισημαίνει η "Ιντιπέντεντ", στόχος των τεσσάρων μεγαλυτέρων πετρελαϊκών εταιρειών της Δύσης είναι η σύναψη συμβάσεων για την ανάπτυξη, σε μακροπρόθεσμη βάση, των πετρελαιοπηγών του Ιράκ, από το Κιρκούκ στο Βορρά μέχρι τη Ρουμάιλα στα σύνορα με το Κουβέιτ! Αν και υπάρχει πετρέλαιο στο βόρειο Ιράκ, τα περισσότερα κοιτάσματα βρίσκονται κοντά στη Βασόρα, δηλαδή στο Νότο ...

Η ιστορία άραγε επαναλαμβάνεται;

Η Ιρακινή Εταιρεία Πετρελαίου ή Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου όπως ελέγετο παλαιότερα, ιδρύθηκε το 1912 από τις τέσσερις αυτές εταιρείες της Δύσης που ήθελαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τα κοιτάσματα πετρελαίου που υπήρχαν σε διάφορες περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η Ιρακινή Εταιρεία Πετρελαίου άρχισε να λειτουργεί επισήμως από το 1928 και κάθε μία από τις τέσσερις μεγάλες δυτικές πετρελαϊκές εταιρείας είχε το 23,75% των μετοχών. Ένας Αρμένιος επιχειρηματίας, ο Καλούστ Γκουλμπεκιάν, είχε το υπόλοιπο 5%.

Συμφωνία που υπεγράφη το 1931 έδιδε τον πλήρη έλεγχο των πετρελαιοπηγών της Μοσούλης στην Ιρακική Εταιρεία Πετρελαίου η οποία, ως αντάλλαγμα, θα έδιδε ένα ποσοστό από τα έσοδά της κάθε χρόνο στο Ιράκ. Ο Σαντάμ Χουσεϊν κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα το 1958 και δεκατέσσερα χρόνια αργότερα εθνικοποίησε την Ιρακινή Εταιρεία Πετρελαίου.