Ο ήχος της σιωπής μπορεί να ακουστεί

[ironitsa]

Ο εγκέφαλος αποτελεί ίσως το μοναδικό όργανο του ανθρώπου που κρύβει τόσα μυστικά. Πρόκειται ίσως για τον πιο αινιγματικό αλλά και τον πιο βασικό παράγοντα που δίνει νόημα στην ύπαρξη του ανθρώπου και του δίνει μια θέση στον Κόσμο.

Τα μυστικά λοιπόν του εγκεφάλου φαίνεται πως δεν έχουν σταματημό.

Πότε ήταν η τελευταία φορά που είδατε μια εικόνα χωρίς αυτή να παράγει καθόλου ήχο; Πώς νιώσατε όταν κοιτούσατε έναν γνωστό σας να μιλάει μέσα από ένα συρμό του μετρό που φεύγει; Συνειδητοποιήσατε ότι βλέποντας τον να ανοιγοκλείνει το στόμα του, ακούσατε με το μυαλό σας τον ήχο της φωνής του;

Αυτό το θέμα λοιπόν τέθηκε επί τάπητος σε έρευνα του Ινστιτούτου του Εγκεφάλου και της Δημιουργικότητας του Πανεπιστήμιου της Νότιας Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες.

Η διαδικασία της έρευνας ήταν η εξής:

Μια ομάδα εθελοντών μπήκε σε μαγνητικό τομογράφο και παρακολούθησαν διάφορα βίντεο διάρκειας πέντε δευτερολέπτων το καθένα. Τα βίντεο αυτά δεν είχαν καθόλου ήχο, αλλά τον υπονοούσαν.

Υπήρχαν ζώα, όπως μια αγελάδα που μουγκρίζει, ένας σκύλος που γαβγίζει, ένα λιοντάρι που βρυχάται. Υπήρχαν μουσικά όργανα, όπως ένα βιολί, ένα μπάσο και ένα πιάνο, των οποίων οι νότες έπαιζαν χωρίς να ακούγονται. Υπήρχαν και διάφοροι άλλες σκηνές από την καθημερινή ζωή, όπως ένα αλυσοπρίονο που κόβει ένα δένδρο, ένα βάζο που πέφτει στο έδαφος και σπάει σε χίλια κομμάτια.

Τι έδειξαν λοιπόν τα αποτελέσματα;

Πρώτον, ήταν ξεκάθαρο ότι η σιωπή που είχε στις εικόνες ενεργοποίησαν αυτόματα τον ακουστικό φλοιό του εγκεφάλου. Έτσι λοιπόν, τα οπτικά ερεθίσματα πυροδότησαν μια έντονη κινητικότητα στα μέρη του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ακοή.

Δεύτερον, όσο πιο “οικεία” ήταν η εικόνα, τόσο πιο καλά “άκουγαν” οι εθελοντές τον ήχο στο μυαλό τους. Αυτό συνηγορεί και στην περαιτέρω αύξηση της δραστηριότητας του εγκεφαλικού ακουστικού φλοιού.

Έγινε ξεκάθαρο στους επιστήμονες ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα διέφερε σημαντικά ανάμεσα στις διάφορες κατηγορίες εικόνων, δηλαδή των ζώων, των μουσικών οργάνων και των αντικειμένων.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, Κάσπαρ Μέγιερ, όλο αυτό το πείραμα αποκάλυψε πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος όταν καλείται να αναπληρώσει τους ήχους που του λείπουν από μια οικεία γι' αυτόν εικόνα.

Σύμφωνα με τον Μέγιερ, όταν το οπτικό ερέθισμα δεν έχει τον ήχο που έχει καταγραφεί στον εγκέφαλο από προηγούμενη εμπειρία, τότε ανακαλεί τον ήχο που είχε ακούσει, αναπληρώνοντας το κενό. Με πιο απλά λόγια, ο ήχος που ακούμε σε μια σιωπηλή εικόνα είναι η ανάμνηση του ήχου που υπήρξε σε μια όμοια εικόνα του παρελθόντος.

Η έρευνα αυτή μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να καταλάβουν τι βρίσκεται πίσω από τις παραισθήσεις που βιώνει ένας άνθρωπος, το πώς μπορεί δηλαδή να βιώνει ήχους και εικόνες που απλώς δεν υπάρχουν.